Tập huấn Thalassemia mở ra nhiều kiến thức cho cán bộ y tế cơ sở

Ngày 14/01/2020, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Chiêm Hóa tỉnh Tuyên Quang tổ chức lớp tập huấn kiến thức cho các cán bộ làm công tác Y tế cơ sở của huyện Chiêm Hóa.

Các cán bộ Y tế cơ sở tại huyện Chiêm Hóa tham gia lớp tập huấn

Đây là hoạt động nằm trong nội dung ký kết thỏa thuận hợp tác giữa Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương với Quỹ Thiện Tâm – Tập Đoàn VinGroup (năm 2019) nhằm triển khai chương trình truyền thông, tư vấn, sàng lọc và chẩn đoán trước sinh bệnh thalassemia cho cộng đồng tại các khu vực có tỉ lệ mang gen cao.

Tại lớp tập huấn, nhiều nội dung về bệnh thalassemia được TS. Nguyễn Thị Thu Hà – Giám đốc Trung tâm Thalassemia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương chia sẻ với các cán bộ làm công tác y tế cơ sở của huyện Chiêm Hóa.

TS. Nguyễn Thị Thu Hà – Giám đốc Trung tâm Thalassemia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương

BS. Hà Thị Hồng Thủy – Trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Y tế huyện Chiêm Hóa cho biết: Mỗi năm có hàng ngàn sản phụ đến khám thai và sinh tại Trung tâm Y tế huyện Chiêm Hóa nhưng chưa được tư vấn trước sinh về vấn đề thalassemia. Lớp tập huấn đã mang lại kiến thức vô cùng cần thiết đối với những người làm công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản như chúng tôi.

BS. Hà Thị Hồng Thủy – Trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản, Trung tâm Y tế huyện Chiêm Hóa

Trước đó, Viện Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã tổ chức xét nghiệm sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh miễn phí cho đối tượng tiền hôn nhân và trong độ tuổi sinh đẻ tại xã Minh Quang, huyện Chiêm Hóa. Sau 2 đợt triển khai, đã có 1.134 người được xét nghiệm và có tới 351 người (chiếm tỷ lệ trên 30%) mang gen bệnh. Với tỷ lệ trên, ước tính mỗi năm tại xã Minh Quang có 2 trẻ sinh ra bị bệnh tan máu bẩm sinh và một huyện có thể có 40-50 trẻ sinh ra bị căn bệnh này.

TS. Nguyễn Thị Thu Hà – Giám đốc Trung tâm Thalassemia, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đang chia sẻ kiến thức về thalassemia cho các cán bộ Y tế huyện Chiêm Hóa

Hiện nay, tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Tuyên Quang đang điều trị khoảng 400 bệnh nhân tan máu bẩm sinh, riêng huyện Chiêm Hóa có 146 bệnh nhân. Bệnh tan máu bẩm sinh (còn gọi là thalassemia) là bệnh máu di truyền – bẩm sinh phổ biến trến thế giới và ở Việt Nam. Bệnh có đặc điểm là gây tan máu nhiều và thường xuyên dẫn đến thiếu máu mạn tính.

Theo ước tính tại Việt Nam có khoảng trên 12 triệu người mang gen bệnh Tan máu bẩm sinh và trên 20.000 bệnh nhân bị tan máu bẩm sinh thể nặng phải điều trị thường xuyên tại tất cả các tỉnh, thành phố trên toàn quốc và mỗi năm có thêm khoảng 2.000 trẻ sinh ra bị bệnh thể nặng.

Bệnh gặp ở tất cả các dân tộc, vùng miền trong cả nước, tuy nhiên ở một số vùng đồng bào dân tộc, tỷ lệ mang gen và mắc bệnh khá cao, có những dân tộc tỷ lệ mang gen lên tới 40 – 50%.

Do thói quen của đa số người Việt Nam, các cặp vợ chồng thường không đi xét nghiệm và tư vấn về các bệnh di truyền. Những người mang gen lại không có biểu hiện gì đặc biệt nên họ thường không khám, xét nghiệm sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh trước khi sinh con. Chính vì vậy, chỉ khi sinh ra con bị bệnh họ mới biết là mình có mang gene bệnh thalassemia.

Thalassemia tuy là một bệnh mạn tính, người bệnh phải điều trị suốt đời nhưng lại là bệnh có thể chủ động phòng tránh với những xét nghiệm tầm soát cơ bản, chi phí thấp. Xét nghiệm bước đầu để sàng lọc gen thalasemia là tổng phân tích tế bào máu và xét nghiệm này có thể thực hiện được tại tất cả các bệnh viện từ tuyến huyện trở lên. Người mang gen cần được tư vấn để có thể sinh ra những em bé khỏe mạnh, không bị bệnh.

Vương Tuấn (tổng hợp)