COVID-19: Chưa có bằng chứng lây truyền qua đường máu
Các tài liệu hiện có liên quan đến dịch bệnh do vi rút corona gây ra như SARS, MERS hay COVID-19 đều chưa cho thấy bằng chứng về việc các vi rút đường hô hấp này có khả năng lây truyền qua đường máu.
Ngoài chủng vi rút corona mới hiện nay là SARS-CoV-2, đã có 6 chủng vi rút corona (Coronavirus) khác được biết tới ngày nay có khả năng lây nhiễm ở người.
Trong đó, có một số chủng vi rút corona gây bệnh viêm đường hô hấp cấp như SARS-CoV (gây bệnh SARS), MERS-CoV (gây bệnh MERS) và virus SARS-CoV-2 (gây bệnh COVID-19).
Các tài liệu hiện có liên quan đến dịch bệnh do vi rút corona gây ra như SARS, MERS hay COVID-19 đều chưa cho thấy bằng chứng về việc các vi rút này có khả năng lây truyền qua đường máu.
Báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới năm 2003 chỉ ra rằng không có trường hợp nào lây nhiễm vi rút SARS-CoV do truyền các chế phẩm máu trong đại dịch SARS diễn ra năm 2002 – 2003 ở nhiều quốc gia.
Ngày 1/3/2020, Tổ chức Y tế Thế giới cho thấy dù đã tìm thấy các đoạn RNA của vi rút SARS-CoV-2 trong máu của các bệnh nhân có triệu chứng mắc COVID-19 nhưng không có nghĩa là có nguy cơ lây nhiễm.
Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định các vi rút lây truyền qua đường hô hấp chưa được ghi nhận có khả năng lây truyền qua đường máu. Bên cạnh các biện pháp sàng lọc thường quy khi khám tuyển người hiến máu để hạn chế các trường hợp mắc bệnh đường hô hấp hoặc sốt, các trung tâm truyền máu có thể trì hoãn hiến máu đối với những trường hợp được chẩn đoán nhiễm COVID-19 hoặc có tiếp xúc gần với bệnh nhân COVID-19; trì hoãn với những người có tiền sử đi tới vùng dịch COVID-19 tối thiểu 14 ngày kể từ thời điểm rời khỏi vùng dịch.
Trước đó, vào tháng 1/2020, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật châu Âu (ECDC) và Hiệp hội các ngân hàng máu Hoa Kỳ (AABB) chỉ khuyến cáo trì hoãn hiến máu 21 ngày đối với những người trở về từ vùng dịch và những người khẳng định dương tính với SARS-CoV-2 kể từ thời điểm không còn nhiễm vi rút này. Khuyến cáo này cũng tương tự như ECDC và AABB đã áp dụng cho dịch SARS và MERS trước đây.
AABB, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) hiện không đưa ra khuyến cáo là cần phải làm xét nghiệm sàng lọc vi rút SARS-CoV-2 giống như chúng ta phải sàng lọc những vi rút khác. Chưa có bất kỳ trường hợp nào lây nhiễm các loại vi rút đường hô hấp bao gồm cúm, MERS, SARS hoặc SARS-CoV2 qua đường truyền máu trong vòng 2 thập kỷ qua. Mặc dù vậy, một số cơ sở truyền máu ở Hoa Kỳ cũng đã áp dụng trì hoãn 28 ngày với những người có tiền sử đi tới vùng dịch COVID-19 kể từ thời điểm rời khỏi vùng dịch.
Vào thứ 3 tuần trước (ngày 3/3/2020), Nhóm Đặc trách liên ngành của AABB về ứng phó thảm họa và khủng bố đã kêu gọi khẩn cấp những người dân khỏe mạnh, đủ điều kiện sức khỏe giữ lịch hẹn hiến máu để đảm bảo nguồn máu cung cấp cho người bệnh.
Tuyên bố này được đưa ra trong tình trạng nhiều cơ sở truyền máu ở Hoa Kỳ đang đối mặt với tình trạng khan hiếm máu, máu dự trữ chỉ đáp ứng được từ 3 đến 5 ngày. Hàng chục lịch hiến máu đã bị hủy, nhiều người dân đã hẹn nhưng không đến hiến máu, đặc biệt ở bang Washington và California – nơi dịch bệnh đang lan rộng và các nhà chức trách đang kêu gọi người dân hạn chế tụ tập đông người. Đại diện Trung tâm máu Vitalant cho biết họ chỉ có thể đảm bảo cung cấp máu cho những người bệnh thật sự cần trong vòng 4 ngày; nhiều nhóm máu chỉ đáp ứng dưới 50% so với nhu cầu.
Tuyên bố của AABB cũng nhấn mạnh người khỏe mạnh không có nguy cơ lây nhiễm COVID-19 qua việc hiến máu hoặc truyền máu. AABB sẽ phối hợp chặt chẽ với FDA và CDC để tăng cường các biện pháp đảm bảo nguồn cung cấp máu trong thời gian tới.
Thanh Hằng
(Tổng hợp từ WHO, AABB, FDA…)
Bài viết liên quan
Giữa dịch COVID-19: Làm gì nếu có biểu hiện sốt, ho, đau họng, khó thở?
10 Tháng Ba, 2020Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo giúp cho người dân có hướng dẫn cụ thể khi có những biểu hiện (sốt, ho, đau họng, khó thở) trong tình hình…
Khuyến cáo phòng chống dịch bệnh COVID-19
07 Tháng Ba, 2020Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới và Bộ Y tế, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương lưu ý người bệnh, người nhà người bệnh,…
Infographic: GIỌT MÁU NGHĨA TÌNH THỜI nCoV
12 Tháng Hai, 2020Ngày 02/2, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương đã phát đi thông tin kêu gọi kêu gọi hiến máu. Với sự hỗ trợ tích cực của các cơ…
Xuân hồng 2020: “Phòng chống dịch nCoV – Đừng quên đi hiến máu”
11 Tháng Hai, 2020Từ ngày 11 đến 22/02/2020, tại Thành phố Hà Nội, chương trình hiến máu “Xuân hồng lần thứ XIII – năm 2020” được diễn ra tại 6 điểm hiến máu…